Zelfstandig journalist Simon Trommel heeft samen met acht collega-zelfstandigen onderzoek gedaan naar de verschuiving van standpunten over Zelfstandig Professionals (ZP’ers). ‘‘Er is veel kritiek, maar daar laat de ZP’er zich niet door van de wijs brengen.’’

‘Zelfstandigen zonder personeel: tien jaar geleden golden zij nog als marktvernieuwers. Tegenwoordig krijgen ze steeds vaker te horen dat ze de sociale zekerheid uithollen en de schatkist te weinig geld opleveren. Alsof het marktverziekers zijn.’

Met deze quote begint het boek Zzp’ers: marktvernieuwers of marktverziekers. Simon Trommel en zijn acht collega’s deden ieder een deelonderzoek naar het standpunt van belanghebbende partijen rondom de Zelfstandig Professional. Denk aan het Ministerie van Financiën en de politiek. Simon: “Al snel werden de onderzoeken zo interessant dat wij meteen besloten het resultaat uit te brengen in de vorm van een boek.”

Kritiek

Het aantal Zelfstandig Professionals groeit, maar zij hebben het er in de loop der jaren niet makkelijker op gekregen. ‘‘Vroeger werden ZP’ers als geweldig gezien en nu is dit heel anders. Er is veel kritiek en er zijn van alle kanten klachten dat deze groep niet meebetaalt aan het collectief. De standpunten van belanghebbenden over ZP’ers zijn erg veranderd.’’

Zelfstandigenaftrek

‘‘Op politiek gebied heeft de Partij van de Arbeid de grootste draai gemaakt. Vroeger stond deze partij geheel achter het ZP’erschap en nu willen zij dat de zelfstandigen meer belasting gaan betalen, door de zelfstandigenaftrek af te schaffen,” zegt Simon. “Voorheen was het standpunt: Zelfstandig Professionals lopen veel risico en moeten daarom een buffer opbouwen. In ruil voor die financiële onzekerheid betalen zij minder belasting. Maar daar is de PVDA het niet langer meer mee eens.”

Lang niet iedereen deelt deze mening. Zo vindt Lodewijk Asscher van Sociale zaken dat de zelfstandigenaftrek moet blijven. Een quote uit het boek luidt: ‘‘Als de zelfstandigenaftrek niet bestond zouden we hem opnieuw uit moeten vinden.’’

Onderzoek

Volgens de auteurs van het boek is de beeldvorming over ZP’ers helemaal veranderd. ‘‘Op dit moment wordt bijvoorbeeld onderzocht of ZP’ers te veel of te weinig belasting betalen. De resultaten worden in het najaar pas bekend gemaakt,’’ zegt Simon. “Dit geeft volgens ons aan dat de zelfstandigen onder vuur liggen. Gelukkig worden er nog geen maatregelen ten nadelen van zelfstandigen genomen, maar er is al sprake van belastingstelselherziening.”

Harde werkers

Hoe denken de ZP’ers zelf over deze veranderde beeldvorming? Simon: “In deze tijd is het niet altijd leuk om voor jezelf te werken, maar daar laten de ZP’ers zich niet door van de wijs brengen. Zelfstandigen zijn geen graaiers, maar hardwerkende mensen.’’