Als bedenker heb je een aantal rechten op je werk: intellectuele eigendomsrechten. In hoeverre ben jij de baas over wat je maakt en welke gevolgen heeft dat?

Met een goed idee heb je voorsprong op je concurrentie. Om te zorgen dat anderen niet zomaar met jouw idee aan de haal gaan, bestaat er intellectueel eigendomsrecht. Intellectueel eigendom is in verschillende Nederlandse, Europese en mondiale wetten vastgelegd. Auteursrecht heb je meteen, andere rechten moet je registreren en daar zitten soms kosten aan verbonden.

Wat valt er onder intellectueel eigendomsrecht?

– Je bedrijfs- of handelsnaam: de naam van de onderneming mag niet zomaar gebruikt worden door anderen. De Kamer van Koophandel weigert in principe een nieuwe handelsnaam, als deze hetzelfde is als een die al bestaat binnen dat gebied en diezelfde branche.

– Merken: het logo en de naam van het bedrijf of van specifieke producten. Je krijgt het merkenrecht pas als jouw merk in het merkenregister staat ingeschreven. Dit kan vanaf 240 euro.

– Auteursrechten: alles wat wordt geschreven of ontworpen valt onder het auteursrecht. Je hoeft dit niet aan te vragen. Daarom mag je een handleiding, advertentie of brochure niet zomaar overschrijven. Het geldt tot 70 jaar na overlijden van de auteur. Lees meer over auteursrechten.

– Modelrechten: als je een heel nieuw, specifiek uiterlijk voor een product ontwerpt, kun je dit laten beschermen met het modelrecht. Je kunt dit aanvragen voor de Benelux, Europa of wereldwijd. Hoe wijder verspreid, hoe hoger de kosten.

– Octrooi: het exclusieve eigendomsrecht op een uitvinding. Je kunt een octrooi (ook wel: patent) aanvragen als jouw vinding nieuw, inventief en toepasbaar is. Lees meer.

Overdracht van het auteursrecht

Je kunt het auteursrecht op een of meer van je werken ook overdragen aan je opdrachtgever. Degene aan wie je jouw rechten overdraagt, krijgt voortaan zeggenschap over het verdere gebruik van jouw werk. Dit kun je aan het begin van de opdracht regelen in de overeenkomst. Het is belangrijk om hier vooraf afspraken over de maken als je bijvoorbeeld software, protocollen, beeldmateriaal of teksten produceert. Als je werkt via HeadFirst Select, is alles wat jij tijdens de uitvoering van de opdracht voor de opdrachtgever schrijft, maakt, ontwerpt en produceert intellectueel eigendom van die opdrachtgever.

Licentie

Je kunt het ook zo regelen dat je zelf zeggenschap over je werken behoudt, maar het anderen tijdelijk toestaat om van je werk gebruik te maken. Je kunt dan een licentie verlenen, een soort verhuur van je eigendomsrecht. Een licentie kan zowel schriftelijk als mondeling worden verleend. Schriftelijke vastlegging is wel beter, omdat dan makkelijker na te gaan is wat er precies is afgesproken.

Inbreuk op je auteursrechten

Bij inbreuk, ook wel bekend onder de naam piraterij of auteursrechtcriminaliteit, moet je denken aan gevallen als: Het zonder jouw toestemming verspreiden/verveelvoudigen van jouw werken, door ze op internet  te plaatsen, af te drukken in een boek of te gebruiken in een presentatie. Hier kan je je tegen verzetten bij de rechter en een schadevergoeding eisen.

Let op!

Het kan ook zijn dat je inbreuk maakt op andermans intellectuele eigendomsrecht. Laat het niet aankomen op een gang naar de rechter. Laat je altijd goed informeren over de actuele marktsituatie en wat wel en niet mogelijk is.