Een blik in de toekomst: verwachtingen van het CPB voor ZP’ers

Waar het Centraal Bureau voor Statistiek cijfers presenteert over het verleden, is het Centraal Planbureau er om economische voorspellingen in kaart te brengen over de toekomst. Daniël van Vuuren, hoofd van de sector Arbeid, Onderwijs en Pensioenen, bespreekt in het ZP Radio programma HoofdZaken met Sebas Krijgsman en Paul van Leeuwen de verwachtingen voor de toekomst van Zelfstandig Professionals.

Flexibiliteit op de arbeidsmarkt

Wat van Vuuren vooral aantrekkelijk vindt aan zijn werk is dat hij met data resultaat kan bekrachtigen. “Het CPB probeert feiten duidelijk te maken en of die bevallen of niet is niet ons probleem. Soms worden de uitkomsten leuk gevonden, maar in sommige gevallen ook niet. Wat de uitkomst ook is, het CPB heeft altijd publicatieplicht.” Eén van zijn publicaties is de ‘Flexibiliteit op de arbeidsmarkt’. Dit langlopende onderzoek gaat over de verschillen in de kosten en risico’s tussen flexibele- en vaste arbeidsrelaties als gevolg van Nederlandse wet- en regelgeving. Van Vuuren: “Op de arbeidsmarkt heerst veel segmentatie, wat voort komt uit alle Nederlandse instituties. Zo worden bijvoorbeeld werknemers met een vast contract veel beter beschermd dan werknemers met een tijdelijk contract en Zelfstandig Professionals.”

“Als iedereen zich goed voorbereid, dan kunnen mensen op lange termijn best langer doorwerken.”
Daniël van Vuuren – Hoofd Sector Arbeid, Onderwijs en Pensioenen

Langer doorwerken

Van Vuuren is ook bekend van zijn publicatie ‘Langer doorwerken’. Wat een reactie is op de maatschappelijke discussie die deze ontwikkeling teweeg heeft gebracht. “De mensen die nu op korte termijn met de hogere AOW-leeftijd zijn geconfronteerd, hebben zich niet goed kunnen voorbereiden. Het ideale plaatje is dat de nieuwe generatie hier al jong mee begint. Bijvoorbeeld door te investeren in omscholing rond de 35 – 40 jaar. Dit is echt een cultuurverandering”, aldus van Vuuren. Hij vervolgt: “Opdrachtgevers zullen hier niet in investeren, dus het is belangrijk dat professionals hier zelf rekening mee houden.”

“Om het stelsel van de sociale zekerheid toekomstbestendig te maken zijn fundamentele keuzes nodig.”
Daniël van Vuuren – Hoofd Sector Arbeid, Onderwijs en Pensioenen

Toekomstbestendig sociaal stelsel

In dit onderzoek passeert de bescherming van alle werkenden ook de revue. Volgens van Vuuren zou het kabinet erop toe moeten zien dat de verschillen kleiner worden. “In het regeerakkoord staat hier het een en ander over, maar zijn de maatregelen voornamelijk gericht op regulering. Ik denk dat de oplossing juist ligt bij financieel economische incentives. Bijvoorbeeld de zelfstandige aftrek.” Verder heeft het socialezekerheidsstelsel ook het doel de ongelijkheid te verminderen en verzekering te bieden tegen onder andere arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en armoede. Van Vuuren hield in december 2017 een oratie, waarin hij aantoont dat sociale zekerheid onzekerheden wegneemt uit de bevolking, maar dat dit niet altijd gebeurt op de plaatsen waar dit het hardste nodig is.

Loonontwikkeling

Momenteel houdt van Vuuren zich bezig met de loonontwikkeling. “De werkloosheid wordt weer historisch laag, maar de lonen stijgen erg beperkt. Wat zit daar achter? Heeft dit te maken met de flexibilisering?” Verder laten resultaten van het CPB een duidelijke conjuncturele groei in werkgelegenheid zien bij de vaste contracten. Organisaties hebben weer vertrouwen in de economie en door de krappe arbeidsmarkt zijn zij bang mensen kwijt te raken. Dit neemt niet weg dat het aandeel ZP en flex structureel nog steeds groeit.

Beluister de volledige radio-uitzending met Daniël van Vuuren over de toekomst van Zelfstandig Professionals hieronder.

Bekijk op de website van ZP Radio ook eerdere uitzendingen van HoofdZaken.