‘Raar’ ondernemen is zo vreemd nog niet

In Nederland poppen steeds meer ‘rare’ organisaties op, waarbij traditionele HR-regels verdwenen lijken te zijn, waar alle werknemers de vrijheid hebben om zelf invulling te geven aan hun salaris en vrije dagen onbeperkt zijn. Maar is dat wel zo vreemd? Of zijn dit organisaties die leren van de flexibele arbeidsmarkt en dat als de norm voor hun cultuur zien. Jij als zelfstandig professional kunt misschien wel meer organisaties inspireren om af te wijken van de gebaande paden en vrijer te organiseren. Organisatiepsycholoog Lennard Toma, werkzaam bij de ‘rare’ organisatie Keytoe en als zp’er actief bij grote organisaties, vertelt hier meer over.

“Werken leek mij vroeger helemaal niks. Door voorbeelden om mij heen zag ik dit echt als een ‘moetje’ in plaats van iets dat ook echt leuk kon zijn. Toch koos ik er jaren later voor om organisatiepsychologie te studeren. Tijdens mijn studie was ik kritisch op de traditionele organisatieculturen en zag ik meer in een autonome werkomgeving. Hoe ik dit toe kon passen in mijn werkveld, was toen nog een raadsel”, zo vertelt Toma. Na zijn studie ging hij als projectmanager aan de slag bij Keytoe. Hij vond het al direct een ‘rare’ organisatie, maar dat sprak hem juist aan: “Ik mocht mij naast projectmanagement ook bemoeien met de organisatiestructuur en begon met kleine stappen de organisatie te veranderen. Hierover schreef ik uiteindelijk het boek ‘99 Problems But The Boss Ain’t One’. Dat inspireerde meer organisaties en daardoor ging ik kijken of deze afwijkende cultuur ook bij andere organisaties zou passen.”

“Ik ben vrij direct tegen mensen en val altijd met de deur in huis. Ik weet dan al snel alle ins en outs van een organisatie.”
– Lennard Toma, organisatiepsycholoog

Een cultuur staat niet vast
Ondertussen kent Keytoe vier bv’s die allemaal volgens het vrije denken georganiseerd zijn en maar één regel hanteren: ‘zorg voor blije collega’s en klanten’. Bij de ene bv bepalen medewerkers hun eigen salaris en bij de andere bepalen collega’s dit voor elkaar. Dit alles altijd met buitengewone transparantie en vertrouwen naar iedereen binnen en buiten de organisatie. In een interview met het AD vertelde Toma dat hij soms staat te kijken hoe dit uitpakt. Zo vertelde hij dat een werknemer die zijn eigen salaris mocht bepalen voor het minimumloon koos. Toma laat daarmee zien dat mensen zichtzelf laten aannemen eigenlijk risicovol is zonder risicovol te zijn.

“Wil je iets veranderen binnen de organisatie, dan moet je advies vragen aan collega’s die de verandering ook aangaat. Je luistert naar het advies, maar hoeft het niet per se te volgen. Zolang je zelf maar de verantwoordelijkheid neemt. Dit vertrouwen zorgt voor verbondenheid van collega’s”
– Lennard Toma, organisatiepsycholoog

Kleine stapjes, groot resultaat
Transparantie en vertrouwen, daar gaat het volgens Toma allemaal om. Dit vertelt hij ook vaak aan zijn opdrachtgevers. Via HeadFirst werkte hij dit jaar aan een opdracht bij Rabobank. Zijn rol was daar om een afdeling te helpen naar meer zelfsturing. “Als een manager soms alleen al iets transparanter is en ook zijn of haar uitdagingen deelt, zorgt dit voor een andere dynamiek binnen het team. Managers kunnen daarin veel leren van zp’ers. Zij hebben vaak toch een iets afstandelijkere kijk op het team en de rol van de manager. Met kleine stapjes is al veel te bereiken. En uiteindelijk kan een opdrachtgever daar een eigen draai aan geven”, zo adviseert Toma.

“Een organisatie hoeft niet te worden als Keytoe, maar pak de dingen eruit die je ook wilt.”
– Lennard Toma, organisatiepsycholoog

Benieuwd naar nog meer tips van Toma? Laat je inspireren tijdens de webinar ‘vrij ondernemen’.