Koopwoning is betaalbaar maar wel onbereikbaar voor ZP’ers
Ondanks dat Zelfstandig Professionals een wisselend inkomen hebben, verdienen zij vaak genoeg om een huis te kopen. Om met zo min mogelijk risico een hypotheek te verstrekken, krijgen banken het liefst een jaarinkomen onder ogen die een stijgende lijn laat zien. Fluctueert het inkomen (sterk) of is deze in het laatste jaar verminderd, dan kunnen zij moeilijk inschatten of het verantwoord is om veel te lenen en moet de ondernemer het doen met een lagere hypotheek.
De arbeidsmarkt en de woningmarkt zijn geliefde onderwerpen bij onderzoeksbureaus. Zo ook bij RaboResearch Nederland. Nic Vrieselaar, econoom bij deze instantie, richt zich op algemene economische ontwikkelingen in Nederland en op de woningmarkt in het bijzonder. De onderzoekers van ZP Facts gingen met hem in gesprek over de kansen van zelfstandigen op de woningmarkt en de NHG-regeling.
De flexibele schil is verdeeld
“De overheid en banken bekommeren zich enorm om de Nederlanders in de flexibele schil, maar het is goed om te beseffen dat die wel flink is verdeeld: flexwerkers bestaan enerzijds uit jongeren met een tijdelijk contract die over het algemeen nog geen huis kunnen of willen kopen en anderzijds uit zelfstandigen die vaak ouder zijn dan 35 en dikwijls al een huis hebben of geen moeite hebben om er een te kopen”, steekt Vrieselaar van wal. Zijn mening wordt bevestigd door het driejaarlijkse WoON-onderzoek van de Rijksoverheid, waaruit blijkt dat zelfstandigen vaker in het bezit zijn van een huis dan werkenden met een vast contract.
“De groep zelfstandigen die daadwerkelijk in aanmerking komt voor de NHG-regeling is heel erg klein.”
Nic Vrieselaar, econoom RaboResearch
Vrieselaar vervolgt: “En natuurlijk is ook de groep zzp’ers heel divers. Zo is er een deel die goed is voor een inkomen van meer dan € 40.000,- per jaar, maar zijn er ook zeer veel kleinverdieners. Zij zijn misschien nog niet bezig met het kopen van een woning: je wilt toch eerst alles op de rit hebben, voordat er beslissingen gemaakt worden over een koophuis.” Volgens Vrieselaar kan het ook meespelen dat zij – ongeacht of er wel of geen werkhistorie is – wel een hypotheek kunnen krijgen, maar dat het totaalbedrag niet toereikend is om een huis te kopen.
De NHG-regeling biedt geen uitkomst voor de goedbetaalde zelfstandigen
Hoger opgeleiden kiezen vaker voor het ondernemerschap dan lager opgeleiden, waardoor zij in veel gevallen ook een hoger inkomen hebben. Vrieselaar: “Dit maakt dat zij hun interesse kunnen verschuiven naar woningen die boven het NHG-maximum van € 265.000,- liggen. Bovendien maken veel hoogopgeleide Zelfstandig Professionals deel uit van de kenniseconomie, die zich voornamelijk afspeelt in de Randstad. Die regio staat überhaupt al bekend om zijn dure woningen.”
“Het lot van een Zelfstandig Professional: als zij geen huis hebben, moeten zij zich invechten in een moeilijk segment van de woningmarkt.”
Nic Vrieselaar, econoom RaboResearch
“Een bewust gestarte ondernemer denkt, zo verwacht ik, meer dan gemiddeld na over financiële kwesties. Daardoor denk ik dat, als zij nog geen huis gekocht hebben, dit wel graag willen. Zeker als er de keuze is tussen een huurwoning van € 1.000 per maand of, dankzij de hypotheekrenteaftrek en lage rente, een hypotheek van € 800,-. Dan is de verwachting dat zij voor het laatste kiezen”, stelt Vrieselaar.
“De sociale huur vergrijst, vrije huur is duur en koopwoningen zijn weliswaar betaalbaar door de hypotheekrenteaftrek en lage rente, maar worden door de stijgende prijzen wel steeds onbereikbaarder.”
Nic Vrieselaar, econoom RaboResearch
Staar je niet blind op de overwaarde
Vrieselaar ziet mensen de fout in gaan doordat zij zich blindstaren op overwaarde. “Een huis ter waarde van € 200.000,- is nu misschien € 300.000,- waard, maar als de wens is een groter huis te kopen, is ook die duurder geworden. Dus ondanks een flinke overwaarde, blijft het prijsgat tussen de twee woningen bestaan. Overwaarde is wel meer waard als de verhuizing van bijvoorbeeld Amsterdam naar een goedkopere gemeente is.”
Dit artikel is gepubliceerd in ZP Facts 3, 2018: positie op de woningmarkt.