Jongste generatie werkenden is ‘meant to be flex’
Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds meer jongeren (jonger dan 35 jaar) de markt van zelfstandigen betreden. Volgens ZP Facts de marktmonitor voor zzp’ers, ofwel zelfstandig professionals (zp’ers), blijkt dat jongere professionals op jongere leeftijd starten met het zelfstandig ondernemerschap dan hun oudere collega’s dat voorheen deden. Maar wat verklaart dit grote aantal jonge zelfstandigen? En hoe gaan organisaties hiermee om?
Gemakkelijker om te starten
De jongste werkende generatie, de Millenials ofwel Generatie Y, zal in 2025 75% van de wereldwijde werkzame bevolking beslaan. Deze jongeren, geboren tussen 1981 en 2000, verwachten niet dat zij de volgende miljardenonderneming uit de grond zullen stampen, maar scoren wel hoog op diversen typen ambitie. Dit wordt mede gevoed doordat jongeren zich kunnen spiegelen aan vele positieve rolmodellen, zoals Mark Zukerberg van Facebook. Multimiljoenenbedrijf en webshop Coolblue is ook begonnen met drie studenten die bij een binnenkomende bestelling van de universiteit naar huis scheurden om een pakketje klaar te maken.
Bovendien veronderstellen Millenials dat het gemakkelijk is een startup te beginnen, wat ook klopt. Nog niet eerder waren de risico’s zo laag en de kansen zo groot. Met enkel een laptop onder de arm kan je tegenwoordig al een heel eind komen en het is zelfs mogelijk om met weinig middelen enorm op te schalen. Bedrijven zoals Airbnb en Uber zijn hier schoolvoorbeelden van. Als de infrastructuur eenmaal staat, dan brengt een extra overnachting of rit nagenoeg geen extra kosten meer met zich mee. Heb je wel financiering nodig? Loop de bank voorbij en crowdfund je briljante idee. Met zoveel mogelijkheden en zulke lage risico’s beseft de jongste generatie op de arbeidsmarkt zich steeds vaker dat ze, al faalt het bedrijf, van een paar jaar ondernemen meer leren dan van een decennium achter een bureau zitten.
Meant to be flex
Ondernemerschap wordt een prima carrièrekeuze gevonden, zo blijkt uit de Global Entrepeneurship Monitor. In Nederland zijn de houdingen jegens ondernemerschap zelfs bovengemiddeld positief vergelijken met andere EU-landen. Er wordt dan ook gesuggereerd dat de legitimiteit van ondernemen en de morele goedkeuring mogelijk invloed heeft op de keuze van zoveel Nederlanders om zelfstandige te worden.
Daarnaast zijn de Millenials als het ware meant to be flex. Deze eigenzinnige generatie werkt het liefst resultaatgericht en wil op verantwoordelijkheden afgerekend worden. Ze werken flexibel en verwachten dat dit ook bij zal dragen aan hun productiviteit. Ze zijn dus niet lui of verwend, zoals wel eens gezegd wordt, want in de praktijk hebben ze juist geen 9-tot-5 mentaliteit en controleren ze na werktijd nog regelmatig hun e-mails. Precies deze flexibele kenmerken gelden ook voor het zelfstandig ondernemerschap. De keuze voor het zelfstandig ondernemerschap is voor deze generatie dan ook een logische en dat wordt alleen maar ondersteunt door het huidige economische- en arbeidsklimaat. Banen liggen niet meer voor het oprapen. In sommige beroepen, zoals de journalistiek, is freelancen meer regel dan de uitzondering. Wat niet wil zeggen dat er veel gedwongen zelfstandig ondernemerschap is, blijkt uit onderzoek van flexibele arbeidsmarktmonitor ZP Facts. Vaste aanstellingen worden zelden nog direct gegeven. De wereld van de jongere is flex en daar hebben ze in leren manoeuvreren, als werknemer of als zelfstandige.
Werkgevers lopen achter
Bedrijven zijn nog veelal ingesteld op werknemers van eerdere generaties en nog te minimaal op de hang naar flexibiliteit van de jongere werkenden. Veel organisaties hebben nog een hiërarchische structuur met functieprofielen. Medewerkers voeren taken uit. Zij zullen dan ook een omslag moeten maken naar de jongere generaties. Pas wanneer werkgevers de jongere professionals tevreden kunnen stellen, kan het ondernemende karakter van deze generatie ook plaatsvinden binnen de vaste kern van organisaties. Tot die tijd vindt Generatie Y gerust zijn flexibiliteit in een eigen onderneming óf in de flexibele schil.