Innovation for life

Als onderzoeker op de afdeling Sustainable Productivity & Employability voor TNO houdt Hardy van de Ven zich dagelijks bezig met het in goede gezondheid productief houden van werknemers gedurende hun hele levensloop. Recent werd door TNO, het CBS en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) 2019 gepresenteerd. In het ZP Radio programma Hoofdzaken vertelt Van de Ven hier meer over.

Resultaten ZEA 2019

De ZEA is een belangrijke monitor voor het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, maar het is ook een kans om onderzoek te doen naar de arbeidsomstandigheden en inzetbaarheid van zelfstandig ondernemers. Op deze manier is er volgens Van de Ven meer inzicht te krijgen in de gedachtegang, ervaringen en eventuele knelpunten van zelfstandigen.

“Wat is het verschil tussen mensen die veel of weinig opdrachtgevers hebben? Of het verschil tussen mensen die producten verkopen of hun diensten aanbieden? We kijken ook naar het verschil in arbeidsomstandigheden.”
– Hardy van de Ven, onderzoeker TNO

Dit is na een pilot in 2012 de derde keer dat de enquête werd afgenomen. Op de vraag of er opmerkelijke verschillen te waarnemen zijn in vergelijking met voorgaande jaren geeft Van de Ven het volgende antwoord: “Er zijn niet hele grote verschillen, maar daar hoop je ook niet op als onderzoeker. Dat zou betekenen dat er waarschijnlijk iets mis is met de representativiteit. Natuurlijk zie je wel trends, zoals het toenemende aantal zelfstandigen voornamelijk in de zakelijke dienstverlening. Maar ook veranderingen die in lijn staan met de economie. Zo zijn zelfstandigen meer tevreden over hun financiële situatie en maken zij zich minder zorgen om de toekomst van hun bedrijf.”

Voorspellers van verzuim

In de afgelopen jaren zijn de resultaten van de ZEA en Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (voor werknemers) met elkaar vergeleken op onder andere duurzame inzetbaarheid. Dit toonde een aantal verschillen. “Op een aantal indicatoren scoren zelfstandigen minder. Dit is bijvoorbeeld op het gebied van inkomen en werkzekerheden. Het laatste is vooral groot in vergelijking met medewerkers in vaste dienst. Toch ervaren zelfstandig ondernemers minder werkdruk, meer autonomie in het werk en daarnaast geven zij aan gevarieerder werk te hebben.”

“Werken in de nacht zorgt voor een vergrote kans op hart- en vaatziekten, diabetes, slaapproblemen en problemen met het vinden van een balans tussen werk en privéleven. Dit zijn voorspellers van verzuim.”
– Hardy van de Ven, onderzoeker TNO

Twee jaar terug is er ook gekeken naar het verschil in verzuim tussen werknemers en ZZP’ers. Van de Ven zegt daarvoor het volgende: “Zelfstandigen verzuimen minder, wat mogelijk te verklaren is door het feit dat het wordt gevoeld in de eigen portemonnee. Maar daarnaast komt werkgerelateerde psychische vermoeidheid minder vaak voor.”

Wetenschappelijk onderzoek resulteert in praktische oplossingen

Van de Ven vertelt verder over de betekenis van TNO in de praktijk. Aan de ene kant kijkt TNO naar het ontwikkelen van meer kennis over specifieke onderwerpen, zoals het werken in de nacht en de problemen die dat met zich meebrengt. Maar de werkzaamheden stoppen daar niet. Er wordt samen met de praktijk gekeken naar mogelijke oplossingen en preventieve maatregelen. Van de Ven geeft het volgende voorbeeld: “Denk aan een gepersonaliseerd rooster gebaseerd op of je een ochtend- of een avondmens bent.” Deze oplossingen worden vervolgens getest en geëvalueerd. “Als de oplossingen werken zeggen wij tegen de praktijk of de markt: hier heb je een instrument wat werkt en te gebruiken is.”

De volledige radio-uitzending met Hardy van de Ven kun jij hieronder beluisteren.

Bezoek de website van ZP Radio voor eerdere uitzendingen van HoofdZaken.