Grip op het zzp-dossier: Feiten en inzichten over zelfstandigen zonder personeel in 2023

Er zijn in Nederland 1,2 miljoen zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers). Dat betekent dat één op de acht mensen met betaald werk een zzp’er is – een significante groep. De positie van zzp’ers op de arbeidsmarkt is nog steeds een punt van discussie binnen het politiek debat. In 2021 bleek al dat de debatten over de toekomst van de zzp’er op de arbeidsmarkt werden gevoerd op basis van verkeerde data en misinterpretaties. Dit jaar heeft het kennisplatform ZiPconomy, in opdracht van HeadFirst Group en ONL voor Ondernemers, wederom een rapport opgesteld met de belangrijkste cijfers en ontwikkelingen over de zzp-populatie in Nederland.

De waardevolle inzichten die in 2021 aan het licht kwamen bij de vorige rapportage, waren inmiddels aan een update toe. Het doel van deze hernieuwde editie van het rapport is onveranderd: de diversiteit van de doelgroep in kaart brengen en het zzp-dossier (en daarmee het debat over de arbeidsmarkt) naar een hoger niveau tillen. Misvattingen over zzp’ers zijn na het lezen van dit rapport verleden tijd.

Enkele nieuwe inzichten van dit rapport zijn de volgende:

• De grote meerderheid van de zzp’ers verleent diensten (eigen arbeid). Het aantal zzp’ers dat producten verkoopt daalde. Ruim een tiende van de werkzame beroepsbevolking is zzp’er eigen arbeid. In 2013 was dat nog 8,2%.
• Meer dan de helft van de zzp’ers is man. Het aandeel vrouwen stijgt, maar dit is nog lang niet zo gelijk verdeeld als onder werknemers. Bijna de helft van de zzp’ers is tussen de 35-55 jaar oud.
• Bijna de helft van de zzp’ers heeft een hbo-opleiding of hoger. Opvallend: vrouwelijke zzp’ers zijn vaker hoger opgeleid dan mannen.
• De grootste categorie zzp’ers is de groep die ‘specialistische zakelijke diensten’ levert. Gevolgd door zorg en welzijn, bouw en IT. De meeste zzp’ers die eigen arbeid leveren aan organisaties hebben vier of meer opdrachtgevers.
• Verreweg de meeste zzp’ers (83%) zijn (zeer) tevreden over hun werksituatie. Bij werknemers ligt dit percentage op 78%. Regie over de werkdag wordt in 2023 het vaakst genoemd als motief om zzp’er te worden.

Deze analyse is grotendeels gebaseerd op resultaten uit 2013 tot 2023 van de Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) van TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De nadruk ligt op zzp’ers eigen arbeid. Benieuwd naar alle inzichten? Download het rapport op de website van headfirst.group.