Flexibele arbeid duurder dan vaste arbeid; een fabel of een feit?
Flexibele arbeid wordt nog vaak afgedaan als een dure kostenpost. Met vaste medewerkers zou de werkgever goedkoper uit zijn dan met een flexibele schil van zelfstandig professionals. De flexschil zou extra kosten met zich meebrengen om in additionele capaciteit te kunnen voorzien.
Deze algemene opinie is door de recessie deels bijgesteld. Men ziet de voordelen van flexibele arbeid steeds meer in: werkgevers kunnen door flexibele arbeid beter en sneller inkrimpen en uitbreiden. Arbeid is daarmee meer een flexibel bedrijfsmiddel geworden. Toch hebben veel mensen nog steeds in hun achterhoofd dat flexibele arbeid duur is.
Het Lente-akkoord, dat in 2014 van kracht zal gaan, doet ook iets af aan dit hardnekkige misverstand. Dit akkoord zal ervoor zorgen dat werkgevers goedkoper en sneller vaste krachten ontslaan. Zij zullen veelal geen nieuwe vaste baan vinden, maar flexibel worden ingehuurd. De verwachting van het Lente-akkoord is dan ook dat werkgevers sneller nieuw (flexibel) personeel aannemen als ze ook weer zonder veel kosten ‘ervan af kunnen’ als er geen werk voor ze is. Het aantal zelfstandig professionals, in 2011 waren dat er al 728.000 personen volgens de laatste cijfers van het CBS, zal hierdoor nog verder toenemen. Maar hiermee is de fabel dat flexibele arbeid duurder zou zijn dan vaste arbeid nog steeds niet uit de weggeruimd. We zouden de kosten van flexibele arbeid eigenlijk eens precies moeten uitrekenen over een langere termijn en hetzelfde moeten doen voor vaste medewerkers.
Kosten flex versus vast toetsen
Wat kost een zelfstandig professional versus een vaste medewerker een werkgever nu eigenlijk op jaarbasis, op vijfjaarbasis en op tien jaarbasis? Voor zo’n berekening moet je alle aspecten meenemen, het hele pakket kosten en niet alleen de losse delen. Dus ook het werkgeversdeel pensioenen en sociale verzekeringen, opleidingskosten, bijdrage leaseauto/reiskosten, telefoonkosten, kinderopvang, declaraties, werving en selectiekosten, huisvesting, hr-diensten, hard- en software en communicatie et cetera. De facts and figures uit zo’n doorberekening zouden de misvatting dat een zelfstandig professional duurder is dan een vaste medewerker eindelijk definitief naar het land der fabels kunnen sturen.
Gelukkig zijn er al initiatieven die een poging wagen meer transparantie in de tarieven van zelfstandig professionals te krijgen. Bijvoorbeeld www.zzptarief.nl. Voor opdrachtgevers geeft het model aan bij welk “zzp-tarief” de kosten van een zelfstandig professional even hoog zijn als de kosten van een vaste medewerker. En voor zzp-ers wordt berekend bij welk uurtarief zij aan het eind van de maand het gewenste bruto maandsalaris overhoudt. Een goed begin.