Afscheid nemen of motiveren

Onlangs heeft De Nationale DenkTank, die bestaat uit jonge academische toptalenten, de arbeidsmarkt onder de loep genomen. Zij onderzochten hoe we in Nederland een vernieuwing in arbeidsrelaties, arbeidsorganisatie en werkomgeving tot stand kunnen brengen zodanig dat: organisaties beter presteren, werknemers in alle levensfasen meer gemotiveerd zijn en talent beter benut en duurzaam inzetbaar wordt. Uit de analyse van de DenkTank kwam een aantal trends naar voren, zoals de andere behoeftes van jongere generaties werkenden, de vergrijzing van de samenleving en een toenemende internationale concurrentie. Tot zover niets wat wij nog niet wisten. Echter, opmerkelijk is dat uit hetzelfde onderzoek ondermeer blijkt dat Nederlanders samen 17 procent meer uren kunnen maken, 100 miljard euro extra kunnen verdienen en gemotiveerder kunnen werken. Maar hiervoor zijn veranderingen op de arbeidsmarkt nodig. Volgens de DenkTank liggen deze veranderingen op meerdere vlakken, waaronder verregaande vormen van flexibel werken en de mogelijkheid voor werknemers om meerdere carrières te doorlopen en dat kan zelfs bij een aantal organisaties tegelijkertijd.

Ik denk dat een versoepeling van het ontslagrecht daarbij niet kan uitblijven. In de ICT-sector is al een sociale vernieuwing gaande. Onderdeel hiervan is het voorstel van een aantal ICT-werkgevers, de zogeheten ICT-vrijplaats, dat werknemer en werkgever gemakkelijker afscheid van elkaar moeten kunnen nemen. Hoewel de bonden afstand hebben genomen van deze vrijplaats staan medewerkers hier wel positief tegenover. Dat zegt ook arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen : ‘Medewerkers realiseren zich dat ze bij ontslag toch aan het kortste eind trekken. Ze staan best open voor ontslag, mits ze er redelijk voor gecompenseerd worden.’ Na ontslag pakt de voormalige werknemer zijn vak veelal weer op als zelfstandig ondernemer. In 2012 zullen we dit steeds vaker zien, waarbij de flexibilisering van de arbeidsmarkt alleen maar zal toenemen.
Willen werkgevers hun vaste medewerkers behouden, dan is het noodzakelijk op korte termijn te onderzoeken hoe ze samen met hun medewerkers kunnen komen tot passende oplossingen om de arbeidsparticipatie, arbeidsproductiviteit en de motivatie te verhogen. Een belangrijke drijfveer daarin is het vergroten van de speelruimte voor een stimulerende werkomgeving, door middel van Het Nieuwe Werken en het aantrekkelijker maken van het werk zelf door bijvoorbeeld ‘gamification‘, het toevoegen van spelelementen aan het alledaagse werk.